KURS DLA KAPELMISTRZÓW I DYRYGENTÓW ORKIESTR - I STOPNIA

Cel:

Celem  kursu jest przygotowanie jego uczestników do pracy artystycznej na stanowisku kapelmistrza, dyrygenta orkiestry dętej i rozrywkowej w zakresie wiedzy teoretycznej
i umiejętności praktycznych i motywacyjnej pracy z orkiestrą.

Adresat:

Kurs jest przeznaczony dla absolwentów średniej szkoły muzycznej i absolwentów ognisk muzycznych, posiedających dyplom ukończenia.

Absolwent:

Termin rekrutacji:

Wymagane dokumenty: 

• podanie o przyjęcie na kurs
• dyplom ukończenia szkoły muzycznej lub ogniska muzycznego

Koszt studiów:

Siatka przedmiotów

Szczegóły dotyczące organizacji, finansów i zajęć dydaktycznych można uzyskać pod numerem 63 249 12 62 od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 do 16:00

PROGRAM  KURSU

Kurs składa się z 3 semestrów (300 godzin dydaktycznych + 60 godzin praktyk zawodowych).

Zasadnicze treści kształcenia:

A. Dyrygowanie – podstawy warsztatu dyrygenckiego

• podstawowe reguły czytania zapisu nutowego partytur wybranych utworów instrumentalnych i instrumentalno–wokalnych pochodzących z różnych epok;
• ogólne zasady ruchu, postawa dyrygenta, aparat ruchowy, pozycje, schematy metrum;
• umiejscowienie i rodzaje ruchów dyrygenckich, analiza jednostki ruchu, technika metrum ruchowego;
• zatrzymanie przebiegu muzycznego: ruch przygotowawczy, ruch swobodny (gest), ruch kończący, “fermata zdejmowania”, “fermata nie zdejmowana”, synkopy, pauzy, cezura, oddech;
• rodzaje artykulacji, tempo, dynamika, frazowanie;
• analiza utworów pod kątem trudności: wykonawczych, z uwzględnieniem zmiany metrum, tempa, dynamiki, ekspresja gestu; 
• analiza utworów pod kątem wyrazowym: założenia interpretacyjne, stylowość utworu (kompozytor, cechy stylu, epoka);
• budowa utworu: analiza formy muzycznej, problemy wykonawcze z nią związane;
• dyrygowanie zespołem orkiestrowym z solistami i chórem;
• interpretacja utworu muzycznego;

B. Podstawy instrumentacji z ćwiczeniami

• omówienie instrumentacji utworów przeznaczonych na różną obsadę wykonawczą z zachowaniem cech stylu – od klasycyzmu do współczesności, kompozycja utworu;
• zagadnienia techniczne i estetyczne instrumentowania na orkiestry dęte, rola aparatu wykonawczego;
• przetwarzanie (przeinstrumentowanie) faktury fortepianowej i melodii jednogłosowej na zespół orkiestrowy;
• zasady instrumentacji, praca nad kształtowaniem brzmienia otworów trzech zasadniczych planach: melodia główna, pion harmoniczny (współbrzmienia), głos basowy, rytm, nuty pedałowe, akompaniament, motywy i tematy uzupełniające;
• zdwojenia i figuracja melodii głównej, opracowanie do podanego tematu drugiego głosu, oraz melodii przeciwstawnej (kontra melodii) z uwzględnieniem pionu harmonicznego;
• problem zdwojenia melodii w oktawie, oraz ożywienie pozostałych głosów dzięki zastosowaniu techniki figuracyjnej z uwzględnieniem właściwych stosunków dynamicznych poszczególnych głosów;
• wzmacnianie basu przez zdwojenia, stosowanie dźwięków stałych w głosach środkowych tworzących współbrzmienia;
• orkiestra w roli zespołu akompaniującego: podstawowe umiejętności wymagane podczas orkiestrowania utworu, znajomość możliwości technicznych i wyrazowych zastosowanych instrumentów orkiestrowych, środków fakturalnych, kolorystycznych i stylistycznych charakterystycznych dla danej epoki;

D. Metodyka pracy z orkiestrą

• rodzaje zespołów, organizacja orkiestry i  jej kształcenie, współpraca instrumentalistów;
• problemy wynikające z zespołowego charakteru pracy, praca nad utworem, próba orkiestry;
• rola i zadania kapelmistrza: kierownik zespołu, muzyk, przyjaciel;
• metody pracy: tworzenie właściwej atmosfery, kształtowanie istotnych w zespołowej pracy cech charakteru, odpowiedzialność za pracę i wyniki, doskonalenie warsztatu, techniki pracy;
• dobór właściwego repertuaru koncertowego;
• działalność pedagogiczna i artystyczna podczas zespołowego muzykowania;
• rola orkiestry dętej w podnoszeniu poziomu kulturalnego w różnych społecznościach;
• przykład osiągnięć orkiestr w kraju i na świecie, rodzaje festiwali, konkursów, regulaminy i zagadnienia związane z udziałem i doborem repertuaru na w/w imprezy;

E. Wiedza teoretyczna z zakresu historii i zasad muzyki

• znajomość epok w historii muzyki, największych kompozytorów i ich dzieł;
• podstawowa wiedza z zakresu kierunków estetycznych, stylów kompozytorskich, znaczących zjawisk kulturowych;
• repertuar muzyczny przeznaczony dla orkiestr dętych w kontekście stylistycznym i formalnym, podstawowa wiedza z obszaru literatury orkiestr dętych z różnych epok i współczesności, oraz procesów zachodzących w kulturze muzycznej orkiestr dętych;
• znajomość form i gatunków muzycznych różnych epok, sposoby ich analizowania;
• znajomość elementów muzycznych: melodia, rytm, tempo, harmonia, dynamika, barwa, forma;
• analiza muzyczna – warsztat i zakres pojęciowy: określenie elementów konstrukcyjnych utworów przeznaczonych na orkiestrę dętą, pochodzących z różnych epok historycznych;
• polskie tańce ludowe, w instrumentacji na orkiestrę dętą;
• kształcenie słuchu, swobodne czytanie głosem zapisu nutowego;
• percepcja dzieła muzycznego: identyfikacja słuchowa elementów dzieła muzycznego;
• analizowanie zjawisk dźwiękowych, rytmicznych i emocjonalnych zawartych w dziełach muzycznych, umiejętność ich rozpoznawania i nazywania;

F. Sztuka władania buławą i musztra paradna orkiestr

• podstawy techniki pracy z buławą: trzymanie, podnoszenie, zakończenie gry, realizowanie fermaty za pomocą buławy, zmiany metrum, dynamiki, artykulacji i zmiany (zwolnienia) tempa;
• opanowanie schematów prowadzenia orkiestry buławą, nadawanie rytmu grania w marszu;
• elementy tworzenia widowiska muzyczno–choreograficznego, orkiestra dęta w marszu, szyki paradne, musztra paradna, tworzenie elementów układów, posługiwanie się buławą podczas realizowania w/w zadań i czynności;

G. Mażoretki

• przygotowanie układów taneczno–marszowych, wykorzystanie elementów żonglujących podczas występów;
• wyrabianie poczucia rytmu, zdolności tanecznych i manualnych;
• kształtowanie pewnością siebie i poczucia estetyki w wyglądzie, zachowaniu, praca nad dobrą prezentacją, elegancją, doskonalenie ruchów i ich rytmiczności i płynności;
• rola zdolności aktorskich, wdzięk i uśmiech na twarzy;
• dobór paradnych strojów, praca nad sylwetką podczas występów, wykorzystanie elementów gimnastycznych;
• znaczenie dobrej kondycji fizycznej, doskonalenie sylwetki, postawy;

Zajęcia uzupełniające (obligatoryjne):

A. Wiedza praktyczna w zakresie psychologii motywacji

• pojęcie motywacji;
• motywacja a uczenie się;
• aktywacyjna teoria emocji;
• niektóre aspekty motywacji ludzkiej w pracy z zespołami;
• motywacja społeczna;

B. Zasady organizacyjne koncertu w powiązaniu z sztuką reżyserii

• podstawowe zasady przyjęte w układaniu programów i przygotowaniu koncertów;
• sztuka samodzielnego myślenia, umiejętności obserwowania i wnioskowania;
• nabycie i posiadanie pewnej wiedzy w zakresie historii orkiestr, literatury, sztuki i obyczajów;
• układy proponowane podczas występów dwóch i więcej orkiestr na scenie i placu;
• pokazy artystyczne w dużej przestrzeni;
• warunki przygotowania marketingu i reklamy;

C. Big-band historia i zasady działania w orkiestrze

• rodzaje Big-bandów;
• podstawy repertuaru i składy Big-bandów;
• układy instrumentalne;
• zasady aranżacji z wykorzystaniem dodatkowych instrumentów, solistów;
• podstawy improwizacji jazzowej;

D. Podstawowe zasady wykorzystania prawidłowych czynności oddechowych w orkiestrze

• omówienie rozłożenia oddechów na przykładzie wybranego utworu;
• jak współdziałają mięśnie oddechowe i wydechowe, typy oddechu;
• oddech statyczny, podparcie oddechowe;
• rodzaje oddechów: pełny, półoddech;
• wykorzystywanie wszystkich zasad stosowanych w czasie gry orkiestry;

E. Tańce narodowe

• omówienie tańców narodowych; polonez, krakowiak, mazur, oberek – polska muzyka – specyfikacja;
• praktyczna nauka podstawowych kroków tanecznych;
• przygotowanie układu choreograficznego poloneza do wykorzystania  w orkiestrze.